معرفی استراتژی‌های عمومی پورتر
استراتژی‌های عمومی پورتر، روش‌هایی هستند که از طریق آنها یک کسب‌وکار می‌تواند مزیت رقابتی خود را در صنعت خود به دست آورد. این مفهوم توسط مایکل پورتر ایجاد شد تا رویکردی سیستماتیک برای استراتژی‌ها ایجاد کند و جایگاه شرکت‌ها را به‌درستی در بازار تعیین کند. سه استراتژی عمومی اصلی عبارتند از: رهبری هزینه، تمایز و تمرکز.
در محیط تجاری رقابتی امروزی، شرکت‌ها در تلاشند تا مزیت رقابتی خود را به‌دست آورند و آن را حفظ کنند. چارچوب سه‌گانه استراتژی‌های عمومی که مایکل پورتر در کار برجسته خود تحت عنوان «استراتژی رقابتی» معرفی کرد، همچنان یکی از تاثیرگذارترین مدل‌ها در مدیریت استراتژیک برای رسیدن به این هدف است. سه استراتژی‌ای که پورتر مشخص کرده است – رهبری هزینه، تمایز و تمرکز – به‌منظور جایگزینی شرکت‌ها در صنعت‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند عملکرد بهتری نسبت به رقبا داشته باشند.
استراتژی‌های عمومی به‌عنوان دوره‌های اصلی عمل برای یک شرکت در نظر گرفته می‌شوند که هدف آنها به‌دست آوردن نوعی مزیت رقابتی در محیط خود است. در واقع، این استراتژی‌ها به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان کارهای اساسی مایکل پورتر در دهه 1980 شناخته می‌شوند که مدیریت استراتژیک را تحت تاثیر قرار داده است. پورتر سه مسیر عمده استراتژیک را شناسایی کرد: رهبری هزینه، تمایز و تمرکز. هرکدام از این استراتژی‌های عمومی نمایانگر یک مسیر متفاوت برای به‌دست آوردن مزیت رقابتی هستند و مناسب شرایط مختلف بازار و قابلیت‌های سازمانی می‌باشند.
رهبری هزینه
رهبری هزینه استراتژی‌ای است که هدف آن تبدیل شدن به تولیدکننده با کمترین هزینه در صنعت برای یک محصول یا خدمت خاص با کیفیت قابل قبول است تا بتوان آن را به مشتریان با قیمتی پایین‌تر از رقبا ارائه داد. این معمولاً با مجموعه‌ای از کنترل‌های سخت‌گیرانه هزینه، کارایی در عملیات و اغلب صرفه‌جویی در مقیاس‌های تولید همراه است.
استراتژی رهبری هزینه: روشی برای رسیدن به مزیت رقابتی از طریق قرار گرفتن در موقعیت تولید کالا یا خدمات با هزینه کمتر از رقبا بدون تاثیر بر کیفیت. استراتژی رهبری هزینه برای شرکت‌هایی که در پی جذب مشتریان حساس به قیمت و فروش با حجم بالا هستند، امری ضروری است. این امر ممکن است از طریق فرآیندهای تولید کارآمد و دستیابی به صرفه‌جویی در مقیاس با سرمایه‌گذاری‌های سنگین در فناوری‌های نوین و صرفه‌جویی در هزینه ممکن شود.
کسب‌وکارهایی مانند Walmart و Amazon از استراتژی‌های رهبری هزینه به‌طور موفق استفاده کرده‌اند. به دلیل هزینه‌های پایین، همراه با قیمت‌های رقابتی، سود همیشه بیشتر از رقبا است. این استراتژی می‌تواند به‌طور مؤثری در صنایعی که مشتریان بیشتر به‌دنبال صرفه‌جویی در هزینه هستند، استفاده شود.
استراتژی رهبری هزینه
استراتژی رهبری هزینه یکی از ارکان استراتژی‌های عمومی پورتر است که بر تبدیل شدن به کم‌هزینه‌ترین تولیدکننده در یک صنعت تأکید دارد، در حالی که کیفیت قابل قبولی را حفظ می‌کند. این رویکرد تأثیر زیادی بر توانایی یک شرکت برای رقابت مؤثر دارد، به‌ویژه در بازارهایی که حساس به قیمت هستند.
مزایا و ریسک‌های رهبری هزینه
رهبری هزینه مزایای متعددی برای کسب‌وکارها دارد. با کاهش هزینه‌های عملیاتی و تولید محصولات یا خدمات با کمترین قیمت، شرکت‌ها می‌توانند از رقبای خود پیشی گرفته و سهم بازار را به‌دست آورند [2]. این استراتژی به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که حاشیه سود بالاتری نسبت به رقبا که بر استراتژی‌های قیمت‌گذاری تمرکز دارند، به دست آورند [2]. افزایش سودآوری به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که سرمایه اضافی را برای تأمین مالی ابتکارات رشد مانند تحقیق و توسعه، به‌روزرسانی فناوری و گسترش کسب‌وکار اختصاص دهند [2].
علاوه بر این، رهبران هزینه معمولاً نسبت به کسب‌وکارهایی که به بازارهای خاص توجه دارند، مزیت رقابتی وسیع‌تری دارند زیرا مشتریان حساس به قیمت را جذب می‌کنند [3]. این رویکرد موانع محکمی برای ورود رقبا به بازار ایجاد می‌کند و رقابت را برای تازه‌واردان دشوار می‌سازد [3].
در دوران رکود اقتصادی، رهبران هزینه در موقعیت بهتری برای جذب مشتریانی که به دنبال گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه هستند قرار دارند، که آنها را نسبت به کسب‌وکارهایی که به استراتژی‌های تمایز یا نیش تکیه دارند، مقاوم‌تر می‌سازد [3].
با وجود مزایای آن، استراتژی رهبری هزینه خطرات خاصی دارد. یکی از چالش‌های عمده، حفظ کیفیت محصول یا خدمات در حالی است که اقدامات کاهش هزینه‌ها اعمال می‌شوند [4]. ممکن است مصرف‌کنندگان کیفیت پایین‌تر را به‌عنوان یک معادله با قیمت‌های پایین‌تر مشاهده کنند، که ممکن است اعتماد به برند را کاهش دهد [4]. برای مقابله با این موضوع، شرکت‌ها باید اقدامات کنترل کیفیت سخت‌گیرانه‌ای را در هر مرحله از زنجیره ارزش اعمال کنند و در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کنند تا از بهبود مستمر بدون کاهش استانداردها اطمینان حاصل کنند [4].
ریسک دیگر، امکان تقلب است، به‌ویژه در صنایعی که کپی‌برداری از تدابیر صرفه‌جویی در هزینه نسبتاً آسان است [3]. این مسئله احتمال جنگ‌های قیمتی را افزایش می‌دهد و می‌تواند مزیت رقابتی رهبر هزینه را از بین ببرد [3]. علاوه بر این، تأکید بر کاهش قیمت‌ها ممکن است نگرانی‌هایی را در مورد کیفیت و ارزش محصولات یا خدمات ارائه‌شده ایجاد کند و منجر به ایجاد پیوندهای منفی با برند و تمایل کمتر مشتریان برای خرید شود [3].
رهبران هزینه همچنین در سازگاری با تغییرات سریع تکنولوژیکی با مشکلاتی مواجه هستند [4]. فرآیندهای منسوخ ممکن است سازگاری را دشوار کند و پیشرفت‌های تکنولوژیکی ممکن است نیاز به سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی داشته باشد که ساختار هزینه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد [4]. برای مقابله با این موضوع، سازمان‌ها باید فرهنگ نوآوری را ترویج دهند و در فناوری‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که کارایی را افزایش داده، هزینه‌ها را کاهش دهند و فرآیندها را بهبود بخشند [4].
اجرای استراتژی رهبری هزینه
برای اجرای مؤثر استراتژی رهبری هزینه، کسب‌وکارها باید رویکرد استراتژیک اتخاذ کنند. اولین گام ارزیابی عملیات موجود سازمان است تا هزینه‌های مواد، نیروی کار، مدیریت و نرم‌افزارهای مورد استفاده در تولید را به‌دقت درک کنند [5]. این ارزیابی مبنای شناسایی حوزه‌هایی است که می‌توان هزینه‌ها را در آنها کاهش داد.
سپس شرکت‌ها باید رقبا را به‌دقت بررسی کنند تا فرآیندها و هزینه‌های آنها را درک کنند [5]. این دانش به شناسایی فرصت‌های کاهش هزینه و موقعیت‌یابی رقابتی کمک می‌کند.
برای تبدیل شدن به یک رهبر هزینه، کسب‌وکارها می‌توانند به‌طور همزمان از روش‌های مختلفی استفاده کنند [5]. این روش‌ها شامل افزایش مقیاس تولید به‌منظور تأمین سفارشات بیشتر مواد خام با قیمت‌های پایین‌تر، استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای بهبود کارایی، تأمین مواد خام به‌صورت مستقیم به‌منظور کاهش وابستگی به تأمین‌کنندگان شخص ثالث، و بهبود کارایی کلی عملیات است [5].
محدود کردن محصولات و خدمات نیز می‌تواند یک استراتژی مؤثر باشد که به شرکت اجازه می‌دهد تلاش‌های خود را بر روی چند پیشنهاد سودآور متمرکز کند [5]. این رویکرد می‌تواند منجر به افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها در سراسر زنجیره ارزش شود.
در طول فرایند اجرا، به‌روز نگه داشتن استراتژی رهبری هزینه برای در نظر گرفتن افزایش قیمت‌ها در نیروی کار و مواد خام، تغییرات بازار و رقبا جدید بسیار مهم است [5]. نظارت و اندازه‌گیری مستمر پیشرفت ضروری است تا از مؤثر و سازگار بودن استراتژی با شرایط بازار متغیر اطمینان حاصل شود [5].
استراتژی تمایز
استراتژی تمایز بر ایجاد محصولات یا خدمات منحصر به فرد و متمایز تمرکز دارد که به‌شدت توسط مشتریان ارزش‌گذاری می‌شوند. شرکت‌هایی که این رویکرد را اتخاذ می‌کنند، بر تقویت جذابیت پیشنهادات خود متمرکز هستند تا آنها را از رقبا متمایز کنند. با این کار، می‌توانند قیمت‌های بالاتری درخواست کنند و وفاداری برند بسازند و مزیت رقابتی‌ای مبتنی بر منحصر به فرد بودن ایجاد کنند.
برای پیاده‌سازی استراتژی تمایز، کسب‌وکارها باید چیزی خاص یا متفاوت در محصولات خود نسبت به رقبا پیدا کنند. این می‌تواند شامل برندسازی مجدد یا توسعه محصولات جدید تخصصی تحت یک برند موجود و استراتژی بازاریابی باشد. با توجه به نیازها و خواسته‌های مشتریان، شرکت‌ها می‌توانند از آنها بخواهند که قیمت‌های بالاتری نسبت به رقبا پرداخت کنند.
شرکت‌هایی مانند Harley Davidson و Apple از استراتژی تمایز به‌طور موفق استفاده کرده‌اند. این شرکت‌ها هویت برند منحصر به فرد و پیشنهادات محصولات خاصی ایجاد کرده‌اند که با بازار هدف خود هم‌خوانی دارد و به آنها این امکان را داده است که حاشیه سود بالاتری داشته باشند.
استراتژی تمایز یکی از استراتژی‌های عمومی پورتر است که بر ایجاد محصول یا خدماتی منحصر به فرد تأکید دارد که یک کسب‌وکار را از رقبای خود متمایز می‌کند. این رویکرد تأثیر زیادی بر توانایی یک شرکت در کسب مزیت رقابتی در بازار دارد. با ارائه ویژگی‌های متمایز، کیفیت یا برندینگ، کسب‌وکارها می‌توانند خود را به‌عنوان پیشرو در صنعت معرفی کنند و قیمت‌های بالاتری از رقبا دریافت کنند.
مزایا و ریسک‌های استراتژی تمایز
یکی از مزایای اصلی اجرای استراتژی تمایز، کاهش حساسیت به قیمت در بین مشتریان است. وقتی یک شرکت پیشنهاد ارزشی منحصر به فرد ارائه می‌دهد، مصرف‌کنندگان اغلب حاضرند برای کیفیت برتر یا ویژگی‌های اختصاصی قیمت‌های بالاتری پرداخت کنند. این امر به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که حاشیه سود بالاتری حفظ کنند و وفاداری برند بسازند. به عنوان مثال، اپل با تمایز دادن محصولات خود از طریق طراحی، عملکرد و تجربه کاربری، توانسته است قیمت‌های بالاتری نسبت به رقبا دریافت کند [2].
مزیت دیگر ایجاد وفاداری قوی به برند است. با ارائه محصولات یا خدمات منحصر به فرد و با کیفیت بالا، کسب‌وکارها می‌توانند تصور مثبتی از برند خود در بین مشتریان ایجاد کنند. این امر باعث می‌شود که خریدهای تکراری و توصیه‌های دهان به دهان بیشتر شود، که منجر به افزایش آگاهی از برند و درآمد می‌شود. شعار “فقط انجامش بده” نایک و لوگوی معروف “شووش” به تمایز برند کمک کرده است و باعث ایجاد یک پایگاه مشتری وفادار شده است که حاضر است برای محصولات نایک قیمت بالاتری پرداخت کند [3].
استراتژی‌های تمایز همچنین پتانسیل کاهش رقابت و افزایش سهم بازار را دارند. با ایجاد یک محصول یا خدمت منحصر به فرد، شرکت‌ها می‌توانند در بازار جایگاهی منحصر به فرد پیدا کرده و صنعت خود را تسخیر کنند. به‌عنوان مثال، تسلا با استفاده از استراتژی تمایز با تولید خودروهای برقی با فناوری پیشرفته و ویژگی‌های منحصر به فرد، مانند قابلیت رانندگی خودکار، توانسته است رقابت در بازار خودروهای برقی را کاهش دهد و سهم بزرگی از بازار را به‌دست آورد [4].
در حالی که استراتژی‌های تمایز مزایای زیادی دارند، آنها همچنین با برخی ریسک‌ها همراه هستند. یکی از چالش‌های عمده، حفظ کیفیت محصول یا خدمات در حالی است که اقدامات کاهش هزینه‌ها انجام می‌شود. مصرف‌کنندگان ممکن است کاهش کیفیت را به‌عنوان یک معادله برای قیمت‌های پایین‌تر مشاهده کنند، که ممکن است اعتماد به برند را کاهش دهد [4].
ریسک دیگر، امکان تقلب توسط رقبا است. در صنایعی که کپی‌برداری از تدابیر صرفه‌جویی در هزینه نسبتاً آسان است، احتمال جنگ‌های قیمتی افزایش می‌یابد که می‌تواند مزیت رقابتی رهبر تمایز را از بین ببرد. علاوه بر این، تأکید بر کاهش قیمت‌ها ممکن است نگرانی‌هایی در مورد کیفیت و ارزش محصولات یا خدمات ایجاد کند و منجر به ایجاد ارتباط منفی با برند و تمایل کمتر مشتریان برای خرید شود [3].
استراتژی تمرکز
استراتژی تمرکز شامل هدف‌گیری یک بخش خاص از بازار یا یک نیش است و محصولات یا خدمات خود را به‌منظور پاسخ‌گویی به نیازهای منحصر به فرد آن بخش تنظیم می‌کند. این رویکرد به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که روابط عمیق‌تری با مشتریان خود ایجاد کنند و احتمالاً سودآوری بالاتری به‌دست آورند با تمرکز تلاش‌های خود بر روی یک محدوده بازار خاص.
دو نوع استراتژی تمرکز وجود دارد: تمرکز بر هزینه و تمرکز بر تمایز. در رویکرد تمرکز بر هزینه، شرکت‌ها سعی دارند تا ارزان‌ترین ارائه‌دهنده برای یک بخش خاص از بازار باشند. به‌طور متناوب، استراتژی تمرکز بر تمایز شامل ارائه محصولات یا خدمات منحصر به فرد برای یک بازار خاص است.
شرکت‌هایی مانند Aldi (تمرکز بر هزینه) و Ferrari (تمرکز بر تمایز) از استراتژی‌های تمرکز به‌طور موفق استفاده کرده‌اند. با هدف‌گیری بخش‌های خاص مشتریان و ارائه پیشنهادات ویژه، این کسب‌وکارها می‌توانند به‌طور مؤثر در برابر رقبا و سایر شرکت‌های بزرگ‌تر رقابت کنند و جایگاه بازار خود را حفظ نمایند.
مزایا و ریسک‌های استراتژی تمرکز
با درک و به‌کارگیری این استراتژی‌های عمومی، کسب‌وکارها می‌توانند خود را به‌طور مؤثرتری در بازارهای مربوطه خود قرار دهند و به‌دنبال به‌دست آوردن و حفظ مزیت رقابتی پایدار باشند.
یک مزیت دیگر استراتژی تمرکز، توانایی تعیین قیمت‌های بالاتر است. زمانی که یک شرکت به عنوان متخصص در یک حوزه خاص شناخته می‌شود، مشتریان معمولاً تمایل دارند برای محصولات یا خدماتی که آنها آنها را برتر یا به طور خاص برای نیازهایشان مناسب می‌بینند، قیمت‌های بالاتری بپردازند. این قدرت قیمت‌گذاری می‌تواند منجر به حاشیه سود بالاتر و افزایش درآمد برای کسب‌وکار شود.
استراتژی‌های تمرکز همچنین به شرکت‌ها این امکان را می‌دهند که تخصص عمیقی در بخش خاصی از بازار به دست آورند. با تمرکز منابع و تلاش‌ها بر یک حوزه خاص، شرکت‌ها می‌توانند به عنوان متخصصان شناخته شده در حوزه خود ظاهر شوند و این موضوع می‌تواند به عنوان یک مانع ورود برای رقبا عمل کند. این تخصص می‌تواند به ارتقاء کیفیت محصولات یا خدمات و تقویت اعتبار و موقعیت شرکت در بازار منجر شود.
با وجود مزایای استراتژی تمرکز، این رویکرد با ریسک‌هایی نیز همراه است. یکی از چالش‌های مهم، احتمال محدودیت تقاضای اولیه برای محصول یا خدمت است. زمانی که تمرکز بر یک بازار خاص بسیار محدود باشد، تعداد مشتریان بالقوه ممکن است محدود شود که در نتیجه می‌تواند منجر به فروش کم شود حتی اگر محصول به خوبی طراحی شده باشد. این ریسک به ویژه برای برندهای نوپا یا کمتر شناخته شده که ممکن است در جذب توجه در بخش انتخابی خود دچار مشکل شوند، اهمیت بیشتری دارد.
ریسک دیگر، احتمال محدودیت رشد در آینده است. هنگامی که یک کسب‌وکار به تخصص در یک نیش (حوزه خاص) پرداخته است، گسترش به بازارها یا خطوط تولید جدید ممکن است چالش‌برانگیز باشد. فرآیندها و تخصص‌هایی که برای یک گروه خاص مشتری توسعه داده شده‌اند، ممکن است به راحتی برای گروه‌های دیگر قابل استفاده نباشند و این می‌تواند فرصت‌های تبلیغاتی متقابل میان دموگرافی‌های مختلف را محدود کند.
همچنین این خطر وجود دارد که بخش انتخابی بازار ممکن است موقتی یا در معرض تغییرات سریع باشد. اگر یک شرکت بیش از حد بر یک دموگرافی خاص تمرکز کند، ممکن است خود را در معرض آسیب ببیند اگر آن بخش بازار ناپدید شود یا به طور غیرمنتظره‌ای تغییر کند. این ریسک لزوم تحقیقات مستمر بازار و توانایی انطباق با شرایط در حال تغییر را برجسته می‌کند.
پیاده‌سازی استراتژی تمرکز
برای پیاده‌سازی مؤثر استراتژی تمرکز، کسب‌وکارها باید ابتدا بازار هدف خود را با دقت شناسایی کنند. این فرایند شامل انجام تحقیقات بازار دقیق، از جمله گروه‌های تمرکز و نظرسنجی‌های آنلاین است تا درک عمیقی از نیازها، ترجیحات و رفتارهای بخش انتخابی به دست آید.
پس از شناسایی بازار هدف، شرکت‌ها باید محصولات، خدمات و تلاش‌های بازاریابی خود را با نیازهای خاص آن بخش هماهنگ کنند. این ممکن است شامل توسعه محصولات تخصصی، تطبیق پیام‌های بازاریابی یا ایجاد تجربه‌های مشتری منحصر به فرد باشد که با دموگرافی انتخابی هم‌خوانی دارد.
مهم است که به طور مداوم روندهای بازار و بازخوردهای مشتریان را نظارت و تحلیل کرد تا اطمینان حاصل شود که استراتژی در طول زمان مؤثر باقی می‌ماند. شرکت‌ها باید آماده باشند تا رویکرد خود را در صورت نیاز برای حفظ مزیت رقابتی خود در نیش انتخابی خود تطبیق دهند.
با پیاده‌سازی دقیق استراتژی تمرکز، کسب‌وکارها می‌توانند موقعیت رقابتی قوی در بخش انتخابی خود ایجاد کنند و با بهره‌گیری از تخصص و پیشنهادات خاص خود، وفاداری مشتری را جلب کرده و به رشد پایدار دست یابند.
ترکیب استراتژی‌های عمومی
در حالی که استراتژی‌های عمومی پورتر معمولاً به عنوان رویکردهای جداگانه دیده می‌شوند، برخی از کسب‌وکارها با ترکیب عناصری از رهبری هزینه و تمایز به موفقیت دست یافته‌اند. این رویکرد ترکیبی به دنبال کسب مزیت رقابتی با ارائه پیشنهادات ارزش منحصر به فرد با قیمت‌های رقابتی است. با ادغام این استراتژی‌ها، شرکت‌ها می‌توانند احتمالاً به دامنه وسیع‌تری از مشتریان جذب شوند و موقعیت بازار قوی‌تری ایجاد کنند.
مزایا و معایب ترکیب استراتژی‌ها
ترکیب استراتژی‌های عمومی می‌تواند مزایای متعددی برای کسب‌وکارها داشته باشد. با اجرای همزمان استراتژی‌های رهبری هزینه و تمایز، شرکت‌ها می‌توانند سهم بازار خود را افزایش دهند و سودآوری خود را تقویت کنند. این استراتژی دوگانه به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که مشتریان حساس به قیمت را جذب کنند و در عین حال افرادی را که به ویژگی‌های منحصر به فرد یا کیفیت برتر اهمیت می‌دهند نیز جذب کنند. ادغام این رویکردها می‌تواند مزیت رقابتی پایداری ایجاد کند و شرکت‌ها را از رقبا متمایز سازد.
با این حال، پیگیری یک استراتژی ترکیبی نیز با خطراتی همراه است. یکی از چالش‌های بزرگ، حفظ کیفیت محصول یا خدمت در حالی است که اقدامات کاهش هزینه‌ها اعمال می‌شود. مشتریان ممکن است کاهش کیفیت را به عنوان یک جبران برای قیمت‌های پایین‌تر در نظر بگیرند که می‌تواند موجب کاهش اعتماد به برند شود. علاوه بر این، تمرکز بر هر دو کاهش هزینه و تمایز ممکن است نگرانی‌هایی را در مورد ارزش کلی محصولات یا خدمات ارائه شده ایجاد کند که به احساسات منفی برند و بی‌میلی مشتریان منجر شود.
چالش دیگر، دشواری در پیاده‌سازی و حفظ استراتژی ترکیبی است. رهبری هزینه و تمایز اغلب نیازمند ساختارهای سازمانی، فرهنگ‌ها و مجموعه مهارت‌های متفاوتی هستند. تعادل این تقاضاهای متضاد می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و ممکن است منجر به سردرگمی یا ناکارآمدی در سازمان شود.
نمونه‌های موفقیت‌آمیز
چندین شرکت با موفقیت استراتژی‌های ترکیبی را پیاده‌سازی کرده‌اند و عناصری از رهبری هزینه و تمایز را برای کسب مزیت رقابتی ترکیب کرده‌اند. به عنوان مثال، برخی از کسب‌وکارها در صنعت پوشاک-نساجی با موفقیت توانسته‌اند سهم قابل توجهی از بازار خارجی را بدست آورده و در عین حال سطح سودآوری قابل قبولی در عملکرد صادراتی خود حفظ کنند.
در صنعت هواپیمایی، بسیاری از شرکت‌ها استراتژی‌های ترکیبی را برای تطبیق با شرایط بازار در حال تغییر به کار گرفته‌اند. این رویکرد منجر به بازسازی چشمگیر دینامیک رقابتی در این صنعت شده است، زیرا ظهور خطوط هوایی کم‌هزینه، چشم‌انداز رقابتی را تغییر داده است. با حفظ و تقویت استراتژی‌های ترکیبی، شرکت‌های هواپیمایی توانسته‌اند بر قیمت‌ها و سودها تأثیر بگذارند و در عین حال رقابتی باقی بمانند.
صنعت هتل‌ها نیز شاهد نتایج مثبتی از پیاده‌سازی استراتژی‌های ترکیبی بوده است. هتل‌ها از مزایایی مانند کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری، بهبود رضایت مشتری، بهبود نتایج عملیاتی و افزایش کارایی بهره‌برده‌اند. این نتایج به هتل‌ها کمک کرده است تا تصویر خود را بهبود بخشند، سهم بازار بیشتری به دست آورند و موقعیت رقابتی خود را تقویت کنند.
در حالی که ترکیب استراتژی‌های عمومی می‌تواند مزایای بالقوه‌ای داشته باشد، برای کسب‌وکارها مهم است که شرایط خاص و وضعیت بازار خود را به دقت قبل از اتخاذ این رویکرد در نظر بگیرند. موفقیت استراتژی ترکیبی به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل دینامیک صنعت، توانایی‌های سازمانی و توانایی مدیریت مؤثر تقاضاهای متضاد است.
سوگیری‌های شناختی در انتخاب استراتژی
در حوزه برنامه‌ریزی استراتژیک، سوگیری‌های شناختی می‌توانند تأثیر زیادی بر فرایندهای تصمیم‌گیری بگذارند و به احتمال زیاد منجر به اشتباهات کشنده در انتخاب استراتژی شوند. شناسایی و غلبه بر این سوگیری‌ها برای کسب‌وکارهایی که قصد دارند از استراتژی‌های عمومی پورتر برای کسب مزیت رقابتی استفاده کنند، ضروری است.
پرداختن به و غلبه بر سوگیری‌ها در برنامه‌ریزی استراتژیک برای اطمینان از تاب‌آوری و اثربخشی هر استراتژی کسب‌وکار بسیار مهم است. در زمینه استراتژی‌های عمومی سه‌گانه—رهبری هزینه، تمایز و تمرکز—آگاهی از تأثیر سوگیری‌هایی مانند سوگیری تأیید، لنگر انداختن، یا هم‌فکری ضروری است. سوگیری تأیید می‌تواند منجر به جمع‌آوری و تفسیر انتخابی اطلاعاتی شود که از باورهای از پیش موجود پشتیبانی می‌کند، که ممکن است سیگنال‌های بحرانی بازار را نادیده بگیرد.
برای مقابله با این موضوع، تصمیم‌گیرندگان باید فرهنگی ایجاد کنند که به ارزش‌گذاری بینش‌های مبتنی بر داده اهمیت بدهد و به طور مداوم فرضیات را به چالش بکشد.
لنگر انداختن، از سوی دیگر، می‌تواند باعث شود که شرکت‌ها بیش از حد به اطلاعات اولیه یا تجربیات گذشته تکیه کنند، که به طور ناخواسته نوآوری و انطباق را محدود کند. غلبه بر لنگر انداختن نیازمند تغییر ذهنی است که انعطاف‌پذیری و باز بودن را ترویج دهد. به‌روزرسانی منظم شاخص‌ها و تشویق به کشف سناریوهای مختلف می‌تواند به کاهش این سوگیری کمک کند. هم‌فکری نیز می‌تواند تنوع افکار و خلاقیت را سرکوب کند چرا که اعضای تیم را به هم‌سویی با اجماع فشار می‌آورد.
مقابله با هم‌فکری (Groupthink)
برای مقابله با هم‌فکری، باید محیطی ایجاد کرد که در آن اختلاف نظر نه تنها پذیرفته شود، بلکه تشویق گردد. این کار را می‌توان با معرفی یک “مدافع شیطان” در جلسات و ترویج روش‌هایی که اطمینان می‌دهد تمام صداها شنیده می‌شوند، انجام داد. [36, 28]
آموزش‌های دقیق در زمینه سوگیری‌های شناختی و استفاده از چارچوب‌های ساختاری برای تصمیم‌گیری می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا تصمیمات متعادل‌تر و عینی‌تری بگیرند که منجر به اجرای موفق و طولانی‌مدت هر ابتکار استراتژیک شود. [41]
سوگیری‌های رایج
یکی از سوگیری‌های شایع که بر تصمیم‌گیری‌های استراتژیک تأثیر می‌گذارد، سوگیری تأیید (Confirmation Bias) است. این سوگیری زمانی رخ می‌دهد که تصمیم‌گیرندگان به طور فعال به دنبال شواهدی می‌روند که فرضیه آنها را تأیید کند و در عین حال شواهدی که می‌تواند آن را رد کند، نادیده گرفته یا کم‌ارزش می‌دانند [10]. این سوگیری می‌تواند به سرمایه‌گذاری بیش از حد یا تصمیم‌گیری زودهنگام منجر شود، به جای انجام تحقیق دقیق و پرسیدن سوالات درست. سوگیری رایج دیگر، سوگیری اطمینان (Certainty Bias) است که در آن مدیران معتقدند که حقیقت را در دست دارند و هیچ‌گاه به شهود خود شک نمی‌کنند. این موضوع می‌تواند منجر به تکیه بر الگوهای ثابت برای توجیه تصمیمات شود، مثل “شما باید در نمایشگاه‌ها شرکت کنید تا دیده شوید” یا “این همیشه خوب بوده، نیازی به تغییر ندارد” [11]. سوگیری “گورو” (Guru Bias) نیز شایع است، جایی که مدیران به طور کورکورانه به یک کارشناس که supposedly همه جواب‌ها را می‌داند، اعتماد می‌کنند. اما کارشناسان نیز اشتباهاتی دارند و ممکن است منافع شخصی خود را داشته باشند که با منافع شرکت هم‌خوانی ندارد [11].
سوگیری‌های کشنده در رهبری هزینه
استراتژی رهبری هزینه به طور ذاتی چالش‌برانگیز است و چندین سوگیری می‌تواند به شکست استراتژیک منجر شود:
- وسواس در کاهش هزینه‌ها: یکی از سوگیری‌های کشنده در استراتژی رهبری هزینه، تأکید بیش از حد بر کاهش هزینه‌ها است که به ضرر کیفیت محصول یا رضایت مشتری می‌انجامد. شرکت‌ها ممکن است آن‌قدر بر کاهش هزینه‌ها تمرکز کنند که عناصری را که مشتریان را جذب می‌کنند قربانی کنند و این می‌تواند منجر به از دست دادن مزیت رقابتی شود.
مثالی از این موضوع، اقدامات شدید کاهش هزینه‌های Sears در دهه 1990 و 2000 است که منجر به کاهش خدمات مشتری و نگهداری فروشگاه‌ها شد و در نهایت به سقوط شرکت کمک کرد. - غفلت از نوآوری: شرکت‌های پیرو استراتژی رهبری هزینه ممکن است از نوآوری غفلت کنند، زیرا تصور می‌کنند که تنها کاهش هزینه‌ها می‌تواند مزیت رقابتی آنها را حفظ کند. اما عدم سرمایه‌گذاری در توسعه محصول یا نوآوری در فرآیندها می‌تواند به زوال و از دست دادن رقابت‌پذیری در برابر تغییرات تکنولوژیکی یا ترجیحات مشتری منجر شود.
سوگیری‌های کشنده در تمایز
استراتژی تمایز نیز می‌تواند با سوگیری‌های کشنده‌ای روبه‌رو شود که منجر به انحراف از مسیر استراتژیک می‌شود:
- تمایز بیش از حد: شرکت‌ها ممکن است گرفتار تمایز بیش از حد محصولات خود شوند، ویژگی‌ها یا پیچیدگی‌هایی اضافه کنند که با مشتریان هم‌خوانی ندارد یا توجیه قیمت بالاتر را ندارد. این می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها بدون افزایش ارزش محسوس برای مشتری و ضعیف شدن موقعیت رقابتی شرکت شود.
نمونه‌ای از این، مشکل Cadillac در تمایز در بازار خودروهای لوکس در اوایل 2000 است که با معرفی ویژگی‌ها و طراحی‌های پیچیده، مشتریان اصلی خود را بی‌علاقه کرد. - تسلیم شدن به رکود: شرکت‌هایی که استراتژی تمایز را دنبال می‌کنند، ممکن است به تمایزهای فعلی خود راضی شوند و از نوآوری یا پاسخ به تغییرات نیازهای مشتری غافل شوند. این سوگیری کشنده می‌تواند به از دست رفتن مزیت رقابتی منجر شود زیرا رقبا به سرعت به این مزیت‌ها دست می‌یابند یا ترجیحات بازار تغییر می‌کند. برای مثال، شکست Kodak در گذار از فیلم به عکاسی دیجیتال، علیرغم تسلط اولیه خود در فناوری عکاسی، نشان‌دهنده خطرات تسلیم شدن به رکود است.
سوگیری‌های کشنده در تمرکز
استراتژی تمرکز نیز می‌تواند از سوگیری‌های کشنده رنج ببرد:
- بیش از حد تقسیم بازار: شرکت‌ها ممکن است به طور بیش از حد بر یک بازار خاص تمرکز کنند و فرصت‌های گسترش یا تنوع را از دست دهند. وابستگی زیاد به یک بخش خاص می‌تواند شرکت را در برابر تغییرات ترجیحات مشتری، تغییرات قانونی یا رکودهای اقتصادی که به طور نامتناسبی بر آن بخش تأثیر می‌گذارند، آسیب‌پذیر کند.
برای مثال، تمرکز BlackBerry بر روی کاربران کسب‌وکار و عدم تمایل به گسترش به بازار گوشی‌های هوشمند مصرفی به کاهش شرکت و از دست دادن سهم بازار در برابر رقبا مانند Apple و Samsung منجر شد. - عدم مقیاس‌پذیری: شرکت‌هایی که استراتژی تمرکز را دنبال می‌کنند، ممکن است با مشکلاتی در مقیاس‌پذیری عملیات خود در حین رشد مواجه شوند. ساختار هزینه‌ها یا تخصص‌های خاصی که برای خدمت به یک بازار نیش نیاز است، ممکن است به راحتی برای بازارهای گسترده‌تر قابل انطباق نباشد و این می‌تواند پتانسیل رشد را محدود کند.
راهکارهای غلبه بر سوگیری‌ها
برای غلبه بر این سوگیری‌ها و اتخاذ تصمیمات استراتژیک مؤثرتر، کسب‌وکارها می‌توانند چندین روش را به کار بگیرند. یکی از این روش‌ها، به طور فعال جستجو کردن اطلاعاتی است که باورهای موجود را به چالش بکشد. این کار را می‌توان با استفاده از اشخاص ثالث برای ایجاد یک پایه اطلاعاتی بی‌طرف در مرحله جمع‌آوری اطلاعات استراتژیک انجام داد [12]. روش مؤثر دیگر، معرفی یک “تیم قرمز” است که ایده‌های گروه را به چالش بکشد و کمک کند تا سوگیری لنگر انداختن (Anchoring Bias) در برنامه‌ریزی استراتژیک مقابله شود [12]. این رویکرد دیدگاه‌های جایگزین را تشویق می‌کند و عمداً سناریوهای مختلف را آزمایش می‌کند تا ریسک هم‌فکری کاهش یابد. مدیران استراتژی باید همچنین عادت کنند که از خودشان و همکارانشان بازبینی کنند و موقعیت‌هایی را که در آنها گرفتار سوگیری‌های شناختی شده‌اند، تحلیل کنند. این خودبازبینی به آنها این امکان را می‌دهد که در زمان مناسب با سوگیری‌ها مقابله کنند و تفکر عینی را حتی اگر لازم باشد به انتخاب‌های قبلی‌شان بازنگری کنند، نشان دهند [11]. برای جلوگیری از سوگیری کشنده تأیید (Confirmation Bias) در استراتژی‌های رشد، کسب‌وکارها باید بر درک آنچه که بر اساس شواهد علمی صحیح است، تمرکز کنند، نه اینکه باورهای قبلی خود را تأیید کنند. این رویکرد کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که استراتژی‌های رشد، محصولات یا خدمات می‌توانند موفقیت‌آمیز باشند [10].
با اجرای این روش‌ها و حفظ آگاهی از سوگیری‌های رایج، کسب‌وکارها می‌توانند فرآیند برنامه‌ریزی استراتژیک خود را بهبود بخشند و شانس خود را برای انتخاب استراتژی عمومی مناسب برای شرایط خاص خود افزایش دهند. این رویکرد منجر به یک فرآیند تصمیم‌گیری ساختاریافته و عینی‌تر می‌شود که در نهایت به اجرای مؤثرتر استراتژی‌های عمومی پورتر و موقعیت رقابتی قوی‌تر در بازار می‌انجامد.
اجرای موفق استراتژی عمومی پورتر
اجرای مؤثر استراتژی‌های عمومی پورتر نیازمند رویکرد ساختاریافته‌ای است که شامل تجزیه و تحلیل، اجرا و نظارت می‌شود. با دنبال کردن این مراحل، کسب‌وکارها می‌توانند مزیت رقابتی خود را تقویت کرده و عملکرد کلی خود را بهبود بخشند.
تحلیل و انتخاب
اولین گام در اجرای استراتژی عمومی مناسب، انجام تحلیل جامع از محیط کسب‌وکار و توانمندی‌های داخلی است. این شامل ارزیابی دینامیک صنعت، چشم‌انداز رقابتی و نقاط قوت و ضعف سازمان می‌شود. با استفاده از ابزارهایی مانند تحلیل SWOT و مدل پنج نیروی پورتر، شرکت‌ها می‌توانند دیدگاه‌های ارزشمندی در مورد موقعیت استراتژیک خود به دست آورند [13].
برای انتخاب استراتژی عمومی مناسب، کسب‌وکارها باید ارزیابی کنند که هر گزینه چگونه با اهداف و منابع آنها هماهنگ است. این فرایند شامل بررسی عواملی مانند روندهای بازار، ترجیحات مشتری و شایستگی‌های اصلی شرکت می‌شود. با مقایسه تحلیل‌های SWOT از گزینه‌های استراتژیک ممکن با نتایج تحلیل پنج نیروی پورتر، سازمان‌ها می‌توانند استراتژی عمومی‌ای را انتخاب کنند که بهترین مجموعه مزایای رقابتی را ارائه دهد [13].
اجرا
پس از انتخاب استراتژی عمومی مناسب، توجه به اجرا معطوف می‌شود. این مرحله شامل ترجمه استراتژی منتخب به ابتکارات و تاکتیک‌های عملی است. برای اطمینان از اجرای موفقیت‌آمیز، کسب‌وکارها باید منابع را به درستی تخصیص دهند، ابتکارات خاصی که از استراتژی رقابتی پشتیبانی می‌کنند را توسعه دهند و تحلیلی از زنجیره ارزش ایجاد کنند تا زمینه‌های بهینه‌سازی را شناسایی کنند [14].
اجرای مؤثر همچنین نیازمند ارتباط واضح استراتژی در سرتاسر سازمان است. رهبران باید اطمینان حاصل کنند که تمامی کارکنان نقش خود را در فرآیند اجرا درک کنند و بدانند که کار آنها چگونه به اهداف استراتژیک کلی کمک می‌کند. این هم‌راستایی به تقویت فرهنگ تفکر استراتژیک کمک کرده و کارکنان را تشویق می‌کند تا تصمیماتی بگیرند که از استراتژی عمومی منتخب پشتیبانی کند [15].
نظارت و بهبود مستمر
نظارت و ارزیابی مستمر برای موفقیت هر استراتژی عمومی بسیار ضروری است. این شامل پیگیری شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) و ارزیابی منظم پیشرفت به سمت اهداف استراتژیک است. با تعیین شاخص‌های روشن و استفاده از ابزارهای مدیریتی مناسب، کسب‌وکارها می‌توانند اثر بخشی استراتژی خود را اندازه‌گیری کرده و زمینه‌های بهبود را شناسایی کنند [16].
مهم است که توجه داشته باشیم که اجرای استراتژی یک فرآیند خطی نیست بلکه یک فرآیند چرخه‌ای است. همانطور که شرایط بازار تغییر می‌کند و چالش‌های جدید بروز می‌کنند، سازمان‌ها باید آماده باشند تا رویکرد خود را سازگار کنند. این ممکن است شامل اعمال تغییراتی در استراتژی، تخصیص مجدد منابع یا اصلاح تاکتیک‌ها برای هم‌راستایی بهتر با اهداف تجاری در حال تغییر باشد [17].
برای غلبه بر چالش‌های رایج در اجرای استراتژی، مانند مقاومت در برابر تغییر و موانع ارتباطی، کسب‌وکارها باید بر ترویج همکاری‌های میان‌وظیفه‌ای و حفظ خطوط ارتباطی باز تمرکز کنند. به‌روزرسانی‌های منظم پیشرفت و گزارش‌های موقت می‌تواند به حفظ اطلاع‌رسانی و درگیر کردن تمامی ذینفعان در فرآیند اجرا کمک کند [15].
با دنبال کردن این مراحل و حفظ رویکردی انعطاف‌پذیر، سازمان‌ها می‌توانند استراتژی‌های عمومی پورتر را به‌طور مؤثر اجرا کنند و مزیت رقابتی پایداری در بازارهای خود به دست آورند. کلید موفقیت در هم‌راستایی استراتژی منتخب با توانمندی‌ها و موقعیت منحصر به فرد شرکت است، در حالی که باید انعطاف‌پذیری لازم برای سازگاری با شرایط تجاری در حال تغییر را حفظ کنند.
نتیجه‌گیری
استراتژی‌های عمومی پورتر ابزاری عمیق برای کسب‌وکارها در ایجاد موقعیت مطلوب در بازارهای مرتبط بوده‌اند. این استراتژی‌ها تأثیر زیادی بر نحوه قرارگیری هر شرکت در بالای رقبا برای موفقیت مداوم دارند. با داشتن درک صحیح از استراتژی‌های رهبری هزینه، تمایز یا تمرکز، رهبران تصمیمات کاملاً آگاهانه‌ای می‌گیرند که به آنها کمک می‌کند آینده سازمان خود را شکل دهند و پایداری آن را تضمین کنند. علاوه بر انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات شرایط کسب‌وکار، موفقیت در تطابق صحیح استراتژی انتخابی با توانمندی‌های ویژه و موقعیت بازار یک شرکت نهفته است.
در واقع، سه استراتژی عمومی مایکل پورتر: رهبری هزینه، تمایز و تمرکز، همچنان به‌عنوان مبنای دستیابی به مزیت رقابتی در صنایع مختلف باقی مانده‌اند. با این حال، مجموعه‌ای از سوگیری‌های کشنده در برنامه‌ریزی استراتژیک و اجرای آن می‌تواند به شکست‌هایی منجر شود که در برخی موارد، دیدگاه اولیه واضحی را تغییر دهد. در نتیجه، با درک بهتر از مشکلات احتمالی هر استراتژی و تلاش فعال برای اجتناب از سوگیری‌های کشنده، شرکت‌ها می‌توانند شانس موفقیت خود را افزایش دهند و حتی در یک محیط تجاری پرآشوب، مزیت رقابتی خود را حفظ کنند.
در نهایت، استراتژی‌های عمومی پورتر نیاز به رویکردی پیش‌تعریف‌شده دارند که از تحلیل عمیق، اجرای هوشمندانه و پیگیری بلندمدت پشتیبانی کند تا به‌طور مؤثر عمل کنند. غلبه بر سوگیری‌های شناختی در انتخاب استراتژی و حفظ انعطاف‌پذیری در ذهنیت کمک خواهد کرد که فرآیند برنامه‌ریزی استراتژیک بهبود یابد و احتمال انتخاب استراتژی عمومی مناسب افزایش یابد. این موضوع باعث می‌شود که فرآیند تصمیم‌گیری عینی‌تر شود و بنابراین می‌تواند به‌طور مؤثرتری اعمال شود و موقعیت رقابتی شرکت را در بازار تقویت کند.
منابع
[1] – https://getlucidity.com/strategy-resources/introduction-to-porters-generic-strategies/
[2] – https://www.carboncollective.co/sustainable-investing/cost-leadership-strategy
[3] – https://solutionshub.epam.com/blog/post/cost-leadership-strategy
[4] – https://timespro.com/blog/what-is-cost-leadership-benefits-and-overcoming-challenges
[5] – https://www.indeed.com/career-advice/career-development/create-cost-leadership-strategy
[6] – https://brandongaille.com/15-focus-strategy-advantages-and-disadvantages/
[7] – https://www.indeed.com/career-advice/career-development/how-to-create-a-focus-strategy
[8] – https://fastercapital.com/topics/combining-cost-leadership-and-differentiation.html
[9] – https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/18479790221080214
[10] – https://www.10eqs.com/knowledge-center/confirmation-bias-the-often-fatal-flaw-of-growth-strategies/
[11] – https://www.centraltest.com/blog/six-cognitive-biases-avoid-strategic-management
[12] – https://lsaglobal.com/blog/top-10-cognitive-biases-that-affect-strategic-planning/
[13] – https://sukantk.medium.com/choosing-the-right-generic-strategy-4a162a55d7f0
[14] – https://digitalleadership.com/blog/porters-generic-strategies/
[15] – https://mooncamp.com/blog/strategy-execution
[16] – https://uk.indeed.com/career-advice/career-development/what-is-porters-generic-strategy
[17] – https://quantive.com/resources/articles/strategy-execution
- Porter, M. E. (1980). Competitive Strategy: Techniques for Analyzing Industries and Competitors. New York: Free Press.
- Christensen, C. M.
“Porter’s Generic Strategies In A Nutshell – FourWeekMBA.” fourweekmba.com, 25. Mar. 2024, https://fourweekmba.com/porters-generic-strategies/. Accessed 21. Sep 2024.
[1] “Linking Porter’s generic strategies to firm performance | Future Business Journal | Full Text.” fbj.springeropen.com, 13. Jan. 2020, https://fbj.springeropen.com/articles/10.1186/s43093-020-0009-1. Accessed 21. Sep 2024.
[2] “Porter’s Generic Strategies.” university-essays.tripod.com, 01. Jan. 2003, https://university-essays.tripod.com/porters_generic_strategies.html. Accessed 21. Sep 2024.
[3] “Porter’s Generic Strategies Tips for Business Competitive Strategy.” digitalleadership.com, 21. Apr. 2024, https://digitalleadership.com/blog/porters-generic-strategies/. Accessed 21. Sep 2024.
[4] “Understanding Porter’s Generic Strategies -.” marketingstudyguide.com, 28. Nov. 2023, https://www.marketingstudyguide.com/understanding-porters-generic-strategies/. Accessed 21. Sep 2024.
[5] “What Are Generic Strategies – FasterCapital.” fastercapital.com, 01. Jan. 2024, https://fastercapital.com/topics/what-are-generic-strategies.html. Accessed 21. Sep 2024.
[6] “Focus Strategy – It targets a specific consumer group (e. teenagers, babies, old people etc.) or a – Studocu.” studocu.com, 09. May 2021, https://www.studocu.com/en-us/document/embry-riddle-aeronautical-university/strategic-management/focus-strategy/54698003. Accessed 21. Sep 2024.
[7] “An Overview of Porter’s Generic Competitive Strategies | by David Kolb | Medium.” medium.com, 22. Mar. 2024, https://medium.com/@kolbeuk/an-overview-of-porters-generic-competitive-strategies-453342d1a6ae. Accessed 21. Sep 2024.
[8] “Porter’s Generic Strategies: An Overview of Competitive Advantage — Helping Companies Deliver More Value Through Better Process Management | Bob Stanke.” bobstanke.com, 03. Apr. 2023, https://www.bobstanke.com/blog/porters-generic-strategies. Accessed 21. Sep 2024.
[9] “Porter’s Generic Strategies | Business Strategy and Policy Class Notes | Fiveable.” library.fiveable.me, 18. July 2024, https://library.fiveable.me/business-strategy-policy/unit-5/porters-generic-strategies/study-guide/TNBCrDKo0dkyTgjU. Accessed 21. Sep 2024.
[10] “Strategy vs. Tactics: Core Business Differences.” spiderstrategies.com, 10. Oct. 2023, https://www.spiderstrategies.com/blog/strategy-tactics/. Accessed 21. Sep 2024.
[11] ” Overall Cost Leadership: Definition, Advantages, and Examples – MBA Notes by TheMBA.Institute.” themba.institute, 19. May 2023, https://themba.institute/strategic-management/overall-cost-leadership/. Accessed 21. Sep 2024.
[12] “Generic Strategies – Meaning & Definition | Marketing Overview | MBA Skool.” mbaskool.com, 29. Oct. 2023, https://www.mbaskool.com/business-concepts/marketing-and-strategy-terms/14821-generic-strategies.html. Accessed 21. Sep 2024.
[13] “Cost Leadership Strategy: What It Is, Examples, and Implement.” favouremeli.com, 30. Dec. 2023, https://favouremeli.com/business/cost-leadership-strategy/. Accessed 21. Sep 2024.
[14] “Cost Leadership Strategy: Definition and Examples for CEOs.” thejourneyplatform.com, 05. Sept. 2024, https://thejourneyplatform.com/blog-posts/cost-leadership-strategy. Accessed 21. Sep 2024.
[15] “Cost-Leadership Strategy- FREE online courses on Business Strategies – Business Strategy.” openlearningworld.com, 01. Jan. 1999, http://www.openlearningworld.com/books/Business%20Strategies/Business%20Strategy/Cost-Leadership%20Strategy.html. Accessed 21. Sep 2024.
[16] “Examples Of Companies Using Cost Leadership – FasterCapital.” fastercapital.com, 01. Jan. 2024, https://fastercapital.com/topics/examples-of-companies-using-cost-leadership.html. Accessed 21. Sep 2024.
[17] “Cost Leadership Strategy Examples, Definition and Benefits – Digital Leadership.” digitalleadership.com, 17. Sept. 2024, https://digitalleadership.com/glossary/cost-leadership-strategy/. Accessed 21. Sep 2024.
[18] “Cost Leadership – Under30CEO.” under30ceo.com, 12. Mar. 2024, https://www.under30ceo.com/terms/cost-leadership/. Accessed 21. Sep 2024.
[19] “Differentiation Strategy – FourWeekMBA.” fourweekmba.com, 25. Mar. 2024, https://fourweekmba.com/differentiation-strategy/. Accessed 21. Sep 2024.
[20] “Differentiation Strategy for Business Growth: Everything You Need to Know | Copy.ai.” copy.ai, 17. Sept. 2024, https://www.copy.ai/blog/differentiation-strategy. Accessed 21. Sep 2024.
[21] “Focus Strategies – FasterCapital.” fastercapital.com, 01. Jan. 2024, https://fastercapital.com/topics/focus-strategies.html. Accessed 21. Sep 2024.
[22] “Differentiation — A Competitive Edge | by R B Srikanth | Medium.” medium.com, 02. Mar. 2023, https://medium.com/@r.b.srikanth/differentiation-strategies-4f4142a1d50e. Accessed 21. Sep 2024.
[23] “Notes for Porter’s generic strategies (HL only) – IB | RevisionDojo.” ib.revisiondojo.com, Unknown, https://ib.revisiondojo.com/ib/ib-business-management/ib-business-management-porters-generic-strategies-hl-only/notes. Accessed 21. Sep 2024.
[24] “Three Competitive Strategies for Your Business | FrogDog Marketing.” frog-dog.com, 11. Aug. 2020, https://www.frog-dog.com/magazine/three-competitive-strategies-business. Accessed 21. Sep 2024.
[25] “9 Key Elements Of Brand Differentiation – SU Social.” susocial.com, 30. Aug. 2023, https://susocial.com/9-key-elements-of-brand-differentiation/. Accessed 21. Sep 2024.
[26] “What Is Porter’s Generic Strategies: Unlocking Competitive Advantage. – The Marketing Hustle.” themarketinghustle.com, 02. July 2024, https://themarketinghustle.com/marketing-strategy/porters-generic-strategies/. Accessed 21. Sep 2024.
[27] “Differentiation Strategy: 5 Tips for a Successful Strategy (2023) – Shopify.” shopify.com, 02. Aug. 2023, https://www.shopify.com/blog/differentiation-strategy. Accessed 21. Sep 2024.
[28] “Eliminating Bias in Strategic Planning: How Frictionless Transforms Team Decision-Making – Insivia.” insivia.com, 19. Aug. 2024, https://www.insivia.com/eliminating-bias-in-strategic-planning-how-frictionless-transforms-team-decision-making/. Accessed 21. Sep 2024.
[29] “The Seven Types of Competitive Advantage | Profit.co.” profit.co, 04. June 2024, https://www.profit.co/blog/performance-management-blog/the-seven-types-of-competitive-advantage/. Accessed 21. Sep 2024.
[30] “Focused Differentiation Strategy Vs Broad Differentiation Strategy.” digitalleadership.com, 03. Mar. 2024, https://digitalleadership.com/glossary/focused-differentiation-strategy-vs-broad-differentiation-strategy/. Accessed 21. Sep 2024.
[31] “What is a Cost leadership strategy | Explained with Examples – The Strategy Story.” thestrategystory.com, 04. June 2024, https://thestrategystory.com/blog/what-is-a-cost-leadership-strategy-explained-with-examples/. Accessed 21. Sep 2024.
[32] “Mastering focus strategy: Steps to stand out in your niche market.” simon-kucher.com, 16. Nov. 2023, https://www.simon-kucher.com/en/insights/mastering-focus-strategy-steps-stand-out-your-niche-market. Accessed 21. Sep 2024.
[33] “What’s a Focused Market? A Simple Guide.” vizologi.com, 10. Jan. 2024, https://vizologi.com/whats-focused-market-simple-guide/. Accessed 21. Sep 2024.
[34] “Porter’s Generic Strategies.” quickmba.com, 01. Jan. 1999, http://www.quickmba.com/strategy/generic.shtml. Accessed 21. Sep 2024.
[35] “Cost Leadership Strategy | Example, Benefits, Disadvantages.” carboncollective.co, 21. Sept. 2024, https://www.carboncollective.co/sustainable-investing/cost-leadership-strategy. Accessed 21. Sep 2024.
[36] “7 cognitive biases in board decision-making and how to overcome them | BoardPro.” boardpro.com, 22. July 2022, https://www.boardpro.com/blog/cognitive-biases-in-board-decision-making. Accessed 21. Sep 2024.
[37] “Identify Cognitive Biases in Business Decision-Making | Mailchimp.” mailchimp.com, 12. July 2023, https://mailchimp.com/resources/what-is-cognitive-bias/. Accessed 21. Sep 2024.
[38] “Porter’s Generic Strategies | Oxford Learning Lab.” oxfordlearninglab.com, 01. Jan. 2024, https://www.oxfordlearninglab.com/p/porters-generic-strategies. Accessed 21. Sep 2024.
[39] “Strategies For Overcoming Confirmation Bias And Outcome Bias – FasterCapital.” fastercapital.com, 01. Jan. 2024, https://fastercapital.com/topics/strategies-for-overcoming-confirmation-bias-and-outcome-bias.html. Accessed 21. Sep 2024.
[40] “19 Unconscious Bias Examples and How to Prevent Them [2024] * Asana.” asana.com, 04. Jan. 2024, https://asana.com/resources/unconscious-bias-examples. Accessed 21. Sep 2024.
[41] “Cognitive biases at work: How can we mitigate them? >> ifeel – EN.” ifeelonline.com, 25. Mar. 2024, https://ifeelonline.com/en/occupational-health/cognitive-biases/. Accessed 21. Sep 2024.
